ÜNİVERSİTE SINAVI ÖNCESİ ANNE BABALARA ALTIN TAVSİYELER

Sınava girecek her bireyin sınav öncesinde hafif bir endişe duyması, normalde olduğundan daha gergin hissetmesi doğaldır. Bu endişenin getirisi olarak uyku ve yemek düzeninin son zamanlarda bozulması beklenen bir durumdur. Bu endişe hafif boyutlarda seyrediyorsa, sınav stresidir ve öğrencinin sınava odaklanmasında, başarılı olmasında yardımcı olur. Bu stres gayet sağlıklı ve normaldir.
Ancak sınav stresi kaygı boyutuna ulaşmışsa öğrencide, el ve ayaklarda titreme, bulantı, bayılacakmış gibi hissetme, el ayakların buz kesmesi, sık sık idrara çıkma, kalbin çok hızlı atması gibi belirtiler görülür. Kaygı boyutuna ulaşan stres, sınavda konsantrasyon ve dikkat problemlerine de yol açar. Bu duruma öğrencinin sınava dair düşünceleri, yorumları ve ailenin bakış açısı ile tutumları neden olmaktadır.

AİLENİN YÜKSEK BEKLENTİSİ SINAV KAYGISININ YOLUNU AÇIYOR
Her bireyin kendine özgü yetenekleri, bilgi birikimi ve geleceğe dair beklentileri vardır. Uzun ve meşakkatli sınav hazırlığı süreci sonunda her öğrenci hedeflediği noktaya ulaşamayabilir. Böyle bir sonuçla karşılaşıldığında ailenin sözlü ya da sözsüz beklentileri, koydukları hedefleri öğrencinin ulaşamadığı ya da ulaşamayacağı noktada ise, öğrenci derin bir hayal kırıklığı ve başarısızlık hissi yaşar. Ne kadar 'önemli değil', ' tekrar denersin' denilse de ebeveynlerin beden dili ve beklentileri kurulan cümleler ile örtüşmüyorsa öğrencinin yaşadığı hayal kırıklığına çare olamayacaktır. Bu sebeple ailelerin öncelikle çocuklarının girecekleri bu sınavın yalnızca sınav esnasında gösterecekleri performansını ölçtüğünü, sınav sonucunun bir başarı ya da başarısızlık olmadığını, sınav puanının öğrencinin her şeyi bildiğini ya da hiçbir şey bilmediğini göstermediğini, sınav esnasında yaşanacak yoğun bir kaygının, öğrencinin bilgi birikimini sınava yansıtmasında olumsuz bir etki yaratacağını unutmaması gerekmektedir.
Bu sebeple, öğrenciye ebeveynler olarak bizler sınavda elinden geleni yapmasını tavsiye etmeli, sonuç ne olursa olsun ona destek olacağımız mesajını vermeli, bu sözleri yüz mimiklerimizle beden dilimizle ve beklentilerimiz ile desteklemeliyiz.

ÇOCUĞUNUZA SEÇENEKLER SUNUN
Hedefine ancak ve ancak bir yol ile ulaşabileceğini bilmek herkes için gerginlik yaratıcı bir durumdur. Ancak alternatif yollardan da hedefinize ulaşabileceğinizi bilmek ve hatta alternatif hedefler belirleyebilmek gerginliğinizi azaltır, başaracağınıza dair inancınızı artırır. Bu durum sınava girecek olan çocuklarımız için de geçerlidir. Omuzlarında geleceğinin tek belirleyicisi olarak gördüğü bir sınavın düşüncesi ile girdiği bir sınavda öğrencinin yaşayacağı yoğun kaygı tabiidir. Sınav öncesi ailecek bir araya gelerek çocuğunuzla istediği hedefe ulaşamadığı takdirde alternatif hedefler belirlemek, istediği hedefe ulaşırsan seçeneklerini nasıl değerlendireceğini konuşmak, hedefine başka hangi yollarla deneyerek ulaşabileceğini planlamak sırtındaki duygusal yükü hafifletecek ve yaşayacağı stresi doğal sınırlar içinde tutacaktır.

EN İYİ DESTEK DİNLEMEK VE ONU ANLADIĞINIZI HİSSETTİRMEK
'Bir şey olmaz', 'bunda endişelenecek ne var', 'altı üstü bir sınav', 'dünyanın sonu değil ya' gibi sınav heyecanını azaltmakta hiçbir fayda göstermeyen cümleler kurmak yerine, karşılıklı oturarak sınava dair neler hissettiğini konuşmalısınız. Çocuğunuzun duygularını, hislerini dinleyin, endişelerine kulak verin, onu anladığınızı, sonuç ne olursa olsun ona destek olacağınızı, sınav sonucunun ona karşı sevginizde bir koşul olmadığını ona hissettirin.

SINAV SONRASI DA AYNI YAKLAŞIMINIZI SÜRDÜRÜN
Sınavdan çıkan çocuğunuzun yaşadığı yoğun süreci atlatması, zihnini toparlaması, sınava yönelik değerlendirme yapması, yaşadığı yoğun duygusal sürece atlatması için ona zaman tanıyın. O anlatana dek, sınava dair sorularla çocuğunuzun üzerine gitmeyin. Sınavın nasıl geçtiğine dair sınavın ardından sorulan yoğun sorular, sınav öncesinde sınavın önemine dair verdiğiniz tüm mesajlarınızı yıkar. Sınav sonrasında da sınav öncesinde sergilediğiniz tutumları devam ettirmelisiniz. Sevgi ve desteğinizin sınav sonucu ile kosullu olmadığı mesajını vermeye devam etmelisiniz.

SINAV YALNIZCA BİR ARAÇTIR
Bir öğrenci sınavda matematik sorularında zorlanıp, geleceğin girişimcisi olabilir, edebiyat sorularında takılıp geleceğin başarılı bir yazarı olabilir, fizik, kimya sorularında bocalamıştır ama geleceğin müzisyeni, yetenekli bir ressamı olabilir.Geometri netleri umduğu gibi gelmemiştir ama gelecekte başarılı bir mimar olabilir. Sınav yalnızca bir ölçme aracıdır ve kaygılı araç kullanırsanız yoldan çıkmanız, hedefinize varamamanız tabiidir. Ancak bu sonuç, sizin hiçbir şey bilmediğinizi ve başarısız olduğunuzu göstermez. Hedeflere ulaşmanın her zaman başka yolları ve telafisi vardır. Ebeveynler olarak bunları unutmamalıyız.
ÜNİVERSİTE SINAVINA GİRECEK TÜM ÖĞRENCİLERE SINAVDA KOLAYLIKLAR DİLİYORUM.

İnstagram: klinikpsikologdidemakirmak
Didem AKIRMAK
UZMAN KLİNİK PSİKOLOG