Eskipazar sarı traverteni coğrafi işaret alacak
Karabük’ün Eskipazar ilçesinde antik çağlardan günümüze kadar kullanılan, Anıtkabir ve TBMM binasının yapımında da kullanılan traverten taşları için coğrafi işaret alma çalışmaları başlatıldı.
"Eskipazar buğday başağı" ve "Eskipazar sarı traverteni" unvanıyla anılan Eskipazar traverten taşları, delikli yapısı sayesinde ıslak zeminlerde kaymama ve kimyasal yapısı nedeniyle bünyesinde bakteri ürememe özellikleriyle öne çıkıyor. Yapı olarak açık sarı, kahverengi gözenekli, genellikle aragonit, yer yer de mikro kalsit kristallerinden oluşan Eskipazar traverten taşları antik çağlarda da kullanılırken, son zamanlarda Ankara-Zonguldak demiryolu sanat yapılarında kullanıldı.
Karabük Ticaret ve Sanayi Odası (KTSO), “Eskipazar sarı traverteni”nin coğrafi işaret alarak korunması için çalışma başlattı. Eskipazar ilçesinde bulunan taş ocağında incelemelerde bulunan KTSO Başkanı Fatih Çapraz, ocak hakkında bilgi aldı. Çapraz, “Eski devirlerden bugüne kadar birçok medeniyet tarafından kullanılmış olan ve birçok tarihi eserde bulunan travertenler, işlenilmesi kolay bir kaya türüdür. Ülkemizde traverten denince en önemli anıtsal yapı olarak akla gelen Anıtkabir’dir. Anıtkabir’in inşaatında kaplama taşı olarak kullanılan en yoğun kaya türü Eskipazar sarı travertenidir. Eskipazar taş ocaklarından getirilen sarı travertenler, Aslanlı Yol kenarındaki duvarlarda, Şeref Holü’ne çıkan merdivenlerin sağında ve solundaki zafer kabartmalarında, bütün Şeref Holü dış duvarları ile tören meydanını çevreleyen kolonlarda kullanılmıştır. Anıtkabir’in inşası sırasında yoğun olarak Eskipazar sarı traverteni kullanılmasının en önemli nedenleri travertenin taş işçileri tarafından kolay işlenebilmesi ve altın sarısı renginden dolayı dekoratif görüntüsü olmuştur. Eskipazar sarı traverteninin kaplama taşı olarak kullanıldığı bir diğer önemli yapı da 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi binalarıdır. 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde E Blok dışındaki tüm bloklar Eskipazar sarı travertenleri ile kaplanmıştır. Eskipazar, sarı traverten rezervinin fazla olması sebebiyle sarı traverten işletmeciliği açısından yıllar boyu önemli bir yere sahip olmuştur. Böylesi önemli olan ürünün coğrafi işaret olarak tescilinin ülkemizde sağlanması gerekliliği hâsıl olmuştur" dedi.
